İŞ DÜNYASININ YENİ DEĞERLERİ NELER OLACAKTIR?
Şirketlerin ana amacı kar etmektir. Değerli olan kar ise sürdürülebilir ve artan kardır. Sürdürülebilir karlılık ise ancak rekabet avantajı yaratan değerler zinciri ile gerçekleşir. Bu değerler zincirini oluşturan etkenlere bakacak olursak; marka, pazar penatrasyonu, müşteri ilişkileri ve tedarik zinciri yönetimi, insan kaynakları politikası, nakit akım yönetimi, kurum içi ve dışı iletişim becerileri, kurum kültürü ve şirket DNA’sı öne çıkan değerlerdir.
Hiçbir değer tek
başına yeterli olmamakla birlikte söz konusu değerlerin bir
bütün olması sürdürülebilir ve karlı büyümeyi getirecektir. Fark
edileceği üzere, günümüz iş dünyasında ne makine
yatırımı, nede bilanço büyüklüğü şirketlerin
geleceğini garanti altına almaz. Ne zaman ki
şirketler çalışanı, müşterileri, yeniliği
körükleyen şirket kültürünü önceliği yaparsa değerlerini o
oranda arttırırlar.
Şirket değeri hesaplamasında dikkate
aldığımız birçok kıstas vardır. Bilanço
verileri dışında, faaliyet gösterilen sektör,
karlılığın kalitesi, kar marjları, karın
sürekliliği, büyüme planları, serbest nakit akımının
kalitesi, özkaynak getirisi, yönetim kadrosunun performansı ve
tecrübesi, etik ve çevre politikaları şirket değerlemesinde
ayrı ayrı önem taşımaktadırlar.
Mali tablolar işletmenin finansal yapısı ve ekonomik gücü ile
ilgili bilgi vermektedir ve değerleme çalışmasında bizim
için temel oluşturmaktadır. Ancak bugün bilanço
değerinin 2-3 katı hattı 10 katı değere sahip
işletmeler mevcuttur. Özellikle Google, Facebook, Microsoft
gibi dijital ekonomi şirketlerinde işletme değerinin büyük
çoğunluğunu marka değerleri oluşturmaktadır.
Üç yıl önce kurulan bir internet şirketi otuz yıllık
sanayi şirketinden 10 kat değerli olabilmesini; rekabet stratejine,
ölçeklenebilmesine ve gelecek potansiyeline borçludur. Özellikle internet,
ölçek ekonomisini hızla dünya boyutuna taşıyabilmektedir.
Böylece marka yönetimi, müşteri deneyimi gibi değerler
birçok dünya markasını tek bir fabrikaya sahip olmadan milyarlarca
dolarlık şirket değerine taşıyabilmektedir. Günümüzde
önemli olan üretmek (duran varlıklar) değil müşteri deneyimi
(net kar)dır. İşletmeler mevcut ve gelecek karı
ölçüsünde değerlidirler.
'Artık tek değer nakit değildir'
Nakit önemli bir finansal değer olmakla birlikte tek değer
değildir. Daha önemlisi mevcut nakdinizle ne
yaptığınızdır? Nakdinizi kimin yönettiği,
nasıl karlı büyüttüğü, nakdin ne kadarını
dış kaynak ne kadarını özkaynakla
yarattığınızdır. Nakit hala kraldır ama önemli
olan nakdi üreten makinenin dişlilerinin nasıl
oluşturduğunuzdur. İyi bir işletme için nakit en kolay
elde edilebilecek kaynaktır. İyi işletmeye yatırım
yapmak isteyen yatırımcılar, kredi vermek isteyen bankalar her
zaman olacaktır ama nakdi kötü yöneten bir ekip,
yanlış bir sektör, olmayan rekabet avantajı, vizyonsuz
hissedarlar uzun vadede “değer” yaratma becerisi gösteremeyeceklerdir.
Günümüzde marka değeri daha fazla gündeme gelmektedir. Başta
marka olmak üzere işletmenin entelektüel varlıkları
işletmenin gerçek değerini daha iyi yansıtmaktadır.
Özetlemek gerekirse; işletmeler odağını elle
tutulmayan varlıklara vermek durumundadırlar. Ancak bu tip
varlıklar işletmeyi geleceğe taşıyacak, sürdürebilir
karlılığı yaratacaklardır. İşletmeler
müşteri deneyimini kusursuzlaştırmak için gerekli olan
varlıklara yatırım yapmalıdır. Bu varlık
gayrimenkul, makine, araçlardan ziyade ar-ge, insan kaynağı, somut
gelecek stratejileri ve inovatif şirket kültürü, kurumsal yönetişim
olmalıdır. Yenidünyanın yeni değerleri bu
aktiflerden oluşmaktadır.